Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk kez İstanbul’a geldiği 1927 yılından 1938 yılına kadar geçirdiği günlerin fotoğraf ve hikâyelerinden oluşan “Hoş Geldin Gazi – Atatürk’ün İstanbul Günleri” sergisi 10 Kasım’a kadar Yapı Kredi Kültür Merkezi’nde ziyaret edilebilir.

Serginin oluşma hikâyesinden bahseden Küratör Cengiz Kahraman, “İki buçuk sene önce aynı zamanda sergi danışmanı olan Yücel Demirel, ‘Atatürk, Belgeler, Elyazısıyla notlar, Yazışmalar' kitabını yayına hazırlamıştı. Yapı Kredi Bankası Tarihi Arşivi’nde Selahattin Giz Koleksiyonu’nda bulunan Atatürk fotoğrafları ile ilgili bir proje yapmak için fotoğrafları incelememi istedi. Bir süre fotoğrafları inceledim ve Atatürk’ün İstanbul’daki günleri konseptini yapabileceğimizi düşündüm.” diyerek serginin konseptinin oluşumunu anlattı.

Küratör Cengiz Kahraman

Fotoğraflara kaynak olacak gazete ve dergileri tarayarak Atatürk’ün İstanbul’daki günleriyle ilgili çıkmış olan verilerden dijital bir arşiv oluşturan Kahraman, arşivlemeden sonra verileri yıllara göre tasnifleyerek koleksiyondaki fotoğraflarla haberleri eşlemeye başladı.

Yaptığı arşivleme sonucunda elinde 1927 ve 1938 yılları arasında Selahattin Giz Koleksiyonu’ndaki Atatürk fotoğraflarının hikâyelerini anlatabilecekleri materyal oluştuğunu belirten Kahraman, “Sergi ve sergi kitabının editörü eşim Bahar Tanır Kahraman ile beraber sergi için metinleri yazmaya başladık. Metinleri yazdıktan sonra sergide kullanılacak fotoğrafların orijinal hallerini daha yüksek çözünürlüklü olarak yeniden arşivdeki arkadaşlar dijitalize etti.” dedi.

Serginin girişinde “Hoş Geldin Gazi” tabelası bulunuyor. Ayrıca girişte sergiye ait kısa bilgilerin yer aldığı bir yazı da yer alıyor. Sergide bazı fotoğraflar büyük, bazı fotoğraflar normal boyutlarında kullanıldı.  

Sergide ilginç gelen ve çok fazla bilinmeyen fotoğrafları büyük boyutlarda kullandıklarını söyleyen Kahraman, “Hepimizin bildiği ve aşina olduğu fotoğrafları, normal boyutlarda kullandık. Ama bu fotoğrafların ne zaman, nerede, hangi nedenle kimin çektiğiyle ilgili çok fazla bilgi yoktu. Biz bu bilgileri gazetelerden tespit ettik.” diyerek 1927 ve 1938 yılları arasında Atatürk’ün İstanbul’da geçirdiği günlerle ilgili kronolojik bir fotoğraf akışı sağladıklarını belirtti.

Sergi içerisinde film gösterimi de bulunuyor. Kahraman, “Burada gösterdiğimiz film Yapı Kredi Bankası’nın Cumhuriyet’in 50. yılı için yaptığı özel film. Filmde Atatürk’ün İstanbul’da geçirdiği günlerin yanı sıra Kurtuluş Savaşı, Cumhuriyet dönemi ve Atatürk’ün vefatına kadar olan günlerle ilgili görüntüler var.” dedi.

Sergide fotoğrafların altlarında ayrıca vizör işlevi gören çeşitli fotoğrafları yeşil ahşap bantta bulunuyor. Serginin fotoğraf tarihi açısından da önemli olduğunu ifade eden Kahraman, “Sergide çoğu insanın fazla fikir sahibi olmadığı o dönem çekilen cam negatifleri fotoğrafın baskısıyla birlikte sergiledik. Dolayısıyla o dönem nasıl fotoğraf çekiliyordu. Ne tür filmler kullanılıyordu. Bu tür bilgileri de ziyaretçilerle paylaşmak istedik.” diyerek sergide fotoğraf tarihiyle ilgilenenler ve merak edenler için de örnekler bulunduğunu söyledi.  

Sergide kendisini etkileyen pek çok fotoğrafın olduğunu belirten Kahraman, “1927 yılındaki fotoğraf serisi benim için önemli. Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Temmuz ayı başında İstanbul’a ilk gelişi. Ve büyük bir coşkuyla karşılanıyor. Atatürk’ün Ertuğrul Yatı’ndaki fotoğrafları, onu karşılayan insanların coşkulu halleri, sergi de büyük kullandığımız 1927 yılında ait Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nda çocukları selamladığı fotoğraf bunların hepsi beni etkiledi.” dedi.

Kendisini etkileyen şeylerden birisinin de fotoğraftaki diğer insanların yüz ifadeleri olduğunu söyleyen Kahraman, sergide fotoğrafları büyük kullandıklarında Atatürk’ü karşılayan insanların yüz ifadelerini gördüklerini ve o anı yaşayabildiklerini ifade etti.

Uzun zamandır basın fotoğrafçılarıyla ilgili çalıştığını ifade eden Kahraman, “Fotoğrafçıların çekim açıları, nerden, nasıl çektikleri olayı nasıl farklı görmeye çalıştıkları beni çok etkiliyor. Sergilenen fotoğraflar dönemin beş basın fotoğrafçısının çektiği fotoğraflardan oluşuyor. Bu serginin bir bölümünde fotoğrafçıların biyografilerine ve fotoğraflarına da yer verdik.” dedi.

Sergiyle ilgili olumlu geri dönüşler aldığını söyleyen Kahraman, “Atatürk’le ilgili bir çalışma olduğunda insanlar genelde etkileniyor ve basın daha fazla ilgi gösteriyor. Atatürk’ün çok sayıda fotoğrafını herkes bilir ama bilinmeyen fotoğraflar da var. Uzun zamandır fotoğraf koleksiyonu yapıyorum ve bu süreçte çok fotoğraf görme fırsatım oldu. Ama bu sergide benim de ilk defa gördüğüm fotoğraflar var. Küratör gezilerinde ailesinden insanları görenler oldu ve şu ana kadar iki kişiyle irtibata geçtik.” diyerek bu tür güzel olayların da olduğunu söyledi.

Serginin çok kapsamlı olduğunu ifade eden Kahraman, Atatürk fotoğraflarına meraklı olanların yanı sıra basın fotoğrafçılığı, fotoğraf tarihi gibi alanlara meraklı olanların da sergiyi görmesi gerektiğini söyledi.